Mirahur Hasan Ağa Çeşmesi esnafa vergi oldu

Mirahur Hasan Ağa Çeşmesi, bulunduğu bölge değerlenince 1937’de Tahtakale’ye taşındı. Bir esnaf, çeşme nedeniyle mal kaybı yaşadığını ve yıllardır fazladan emlak vergisi ödediğini iddia ediyor…

İstanbul’daki birçok tarihi eser, bakımsızlık veya restorasyon kurbanı… Ancak Tahtakale’deki tarihi Mirahur Hasan Ağa Çeşmesi’nin başına gelenler, “Böylesi ancak Türkiye’de olur” dedirtiyor.

78 yıl önce orijinal yerinden bir gecede sökülerek Tahtakale’ye taşınan tarihi çeşme, şimdilerde kaderine terkedilmiş halde. Tahtakaleli Hüseyin Özcan ise tarihi eserin yer değiştirmesi nedeniyle hem mal kaybı yaşadığını, hem de fazladan emlak vergisi ödediğini iddia ediyor.

Osmanlı Padişahı 3. Ahmet’in atlarından sorumlu olan Mirahur Hasan Ağa, kendi adını taşıyan çeşmeyi 1720 tarihinde Eminönü Çakmakçılar’da bulunan Giritli Mustafa Paşa Hanı civarında yaptırdı. Ancak aradan geçen yıllar içinde yapılaşmanın hızla artmasıyla çeşmenin olduğu bölge iştahları kabarttı. 1937’de bürokratik engeller de türlü yollarla aşılarak tarihi çeşme bir gecede Tahtakale’deki İsmetiye Sokak’a taşındı.

Gramafoncu bile oldu

Sahipsiz kalan çeşmenin depo kısmı uzunca bir süre elbise atölyesi, sonrasında da gramafoncu olarak kullanıldı. Ancak yaşanan duruma kayıtsız kalmayan İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Koruma Uygulama Denetim Müdürlüğü (KUDEB) 2009’da tarihi Osmanlı çeşmesinin temizliği ile kat çalışmasını yaptırdı. İsmetiye Sokak, numara 7’ye bitişik halde bulunan çeşme nedeniyle mağdur olduğunu dile getiren Tahtakaleli Hüseyin Özcan ise şunları söylüyor:

“Babam, çeşmenin orijinal yerinden sökülerek bize ait binanın yanına getirildiğini söylemişti. Önceleri inanamamıştım. Kayıtlardan araştırdık nakil işi doğruymuş. Tarihi eserin nakli olur mu demeyin, olmuş işte… Çeşmeyi yanımıza getirip koydukları için 4 metrekarelik mülk kaybımız oldu. Üstelik 4 metrekarelik emlak vergisini de yıllardır cebimizden ödüyoruz. Yoldan geçen insanlar çeşmenin orijinal yerini burası sanıyor. Bizim tek isteğimiz devlete ait çeşmenin bir kısmı için emlak vergisi ödememek.”

İBB’den alınan bilgiler de tarihi eser naklini doğruluyor:

“İsmetiye Caddesi – Fatih 276 Ada 5 Parsel. Tarihçe: (H. 1133 – M. 1720) Çeşme Mirahur-ı evvel Hasan Ağa tarafından yaptırılmıştır. Çeşmenin 1937 yılında Çakmacılar yakınındaki Giritli Mustafa Paşa Hanı civarından bugünkü yerine taşındığı söylenmektedir. Mercan Yokuşu’nda bulunan çeşme kesme taştan yapılmıştır. Süleymaniye’nin yakınlarındaki Yavaşca Mescidi Geniş bir çıkma oluşturan saçağının altında taş konsollar bulunmaktadır.”

TAM 300 YAŞINDA

Milliyet‘te Mert İnan‘ın haberine göre; Neredeyse 300 yaşında olan kesme taştan çeşme, 78 yıldır Tahtakale’deki 2. adresinde… Çeşmenin deposu bir dönem gramafon dükkanı olarak kullanıldı.