Depremin maliyeti açıklandı! Milli gelirin yüzde 9’u!

Depremin maliyeti kalem kalem haberde...

Depremin maliyeti, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı hesaplandı ve ‘2023 Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporu’ ile yayınlandı. İşte son depremlerin Türk ekonomisine maliyeti…

Rapora göre depremin Türkiye ekonomisi üzerindeki toplam yükü içerisinde en önemli bileşenini yüzde 54.9 oranıyla konut hasarı oluşturmakta. Konut hasarının maliyeti, 1.073,9 milyar TL/56,9 milyar dolar hesaplandı.

İkinci ağırlıklı hasar kalemi ise kamu altyapısı ve hizmet binalarındaki yıkımdan oluşmaktadır (242,5 milyar TL/12,9 milyar dolar).

Konut hariç özel kesim hasarı ise (222,4 milyar TL 11,8 milyar dolar) bir diğer önemli hasar kalemidir. Bu kalem içerisinde imalat sanayii, enerji, haberleşme, turizm, sağlık ve eğitim
sektörleri, küçük esnaf ile ibadethanelere ilişkin hasar yer almaktadır.

Ayrıca, sigortacılık sektörü kayıpları ve esnafın gelir kayıpları ile makroekonomik etkiler dikkate alındığında, depremin yol açtığı felaketin Türkiye ekonomisi üzerindeki toplam yükünün yaklaşık
2 trilyon TL (103,6 milyar dolar) düzeyinde olduğu tahmin edilmektedir. Bu büyüklüğün 2023 yılı milli gelirinin yaklaşık yüzde 9’una ulaşabileceği öngörülmektedir. İşte rapordaki o maliyet bölümü:

Depremin Toplam Maliyeti

Bu bölümde Şubat 2023 depremlerinin fiziksel varlıklarda yarattığı tahribatın parasal karşılığı, söz konusu sermaye stokundaki düşüş neticesinde yapılan acil harcamaların büyüklüğü ortaya konulmaktadır. Alt yapıda oluşan hasarlar da hesaplamalar içerinde yer almaktadır. Hasarın boyutu kamu ve özel kesim şeklinde ayrılmıştır. Ayrıca, tamamen kullanılamaz hale gelen binaların enkaz kaldırma işlemlerine yapılan harcamalar da içerilmiştir.

Depremlerin meydana gelmesiyle ilk etapta yapılan harcamalar öncelikle arama, kurtarma
faaliyetlerinin yürütülmesine ve acil alt yapı hasarlarının giderilmesine yönelik olmuştur.

Buna paralel olarak geçici barınma gereksinimine yönelik harcama kalemleri karşılanmıştır. Bu süreçte iaşe gibi acil insani ihtiyaçlar da karşılanmıştır. Söz konusu harcamalar yaklaşık 128 milyar TL’yi (6,8 milyar dolar) bulmuştur.

Kamu kurum ve kuruluşlarından derlenen verilere göre kamu kesiminin toplam hasarı 240,2 milyar TL (12,7 milyar dolar) olarak tahmin edilmektedir…

Kamu kurum ve kuruluşlarından derlenen verilere göre kamu kesiminin toplam hasarı 240,2 milyar TL (12,7 milyar dolar) olarak tahmin edilmektedir. Bu hasarın önemli bir kısmı kamu hizmet binaları (hastane, okullar, belediyeler vb.) ile bu tesislerde bulunan ekipmanlardan (makine teçhizat ve hizmet araçları) oluşmaktadır. Ayrıca, söz konusu hasarın içerisinde altyapı varlıkları da dâhildir. Ayrıca, özel kesime ait temel altyapı ve dağıtım tesislerine yönelik hasarların boyutu 19,3 milyar TL (1,0 milyar dolar) olarak tespit edilmiştir. Bununla birlikte söz konusu tutarın çok önemli bir kısmı firmaların elektrik dağıtım tesislerinde ve fiber/bakır şebekelerindeki hasardan oluşmaktadır. Diğer önemli bir hasar kaleminin ise ağıl ve ahırlarda görülen yıkımlardır.

Depremin Türkiye ekonomisi üzerindeki toplam yükün içerisinde en önemli bileşenini yüzde 54,9 oranıyla konut hasarı oluşturmaktadır (1.073,9 milyar TL/56,9 milyar dolar). İkinci ağırlıklı hasar kalemi ise yukarıda da ifade edildiği üzere kamu altyapısı ve hizmet binalarındaki yıkımdan oluşmaktadır (242,5 milyar TL/12,9 milyar dolar). Konut hariç özel kesim hasarı ise (222,4 milyar TL 11,8 milyar dolar) diğer bir ağırlıklı hasar kalemi olarak tahmin edilmektedir. Bu kalemin içerisinde imalat sanayii, enerji, haberleşme, turizm, sağlık ve eğitim sektörleri ile küçük esnaf hasarı ve ibadethaneler yer almaktadır.

Ayrıca, sigortacılık sektörü kayıpları ve esnafın gelir kayıpları ile makroekonomik etkiler dikkate alındığında, deprem yol açtığı felaketinin Türkiye ekonomisi üzerindeki toplam yükünün yaklaşık
1.995 milyar TL (103,6 milyar dolar) düzeyinde olduğu tahmin edilmektedir.

Bu büyüklüğün 2023 yılı milli gelirin yaklaşık yüzde 9’una ulaşabileceği öngörülmektedir.