Konut satışları 2022 Haziran verileri için ne dediler?

Konut satışları 2022 Haziran verilerini yorumlayan İNDER Başkanı Nazmi Durbakayım, KONUTDER Başkanı Z. Altan Elmas, Özyurtlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Özyurt, Bahaş Holding CEO’su Abdüssamet Bahadır, BOSS4 Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Akkuş, İnsay Yapı Yönetim Kurulu Başkanı İhsan Çulhalık, Akyapı Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Dinçel ve Mars Investment Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Bucak’ın TÜİK Haziran ayı konut satış verileri hakkındaki görüşleri şöyle…

TÜİK: İpotekli satış yüzde 40.6 arttı

TÜİK Haziran ayı konut satış istatistiklerini dün açıkladı. Türkiye genelinde konut satışları haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11.7 artarak 150 bin 509 oldu. Haziran ayında ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 40.6 artış göstererek 40 bin 610 oldu. Yabancılara yapılan konut satışları ise bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 81.8 artarak 8 bin 630 oldu.

“Yabancıya satışta yine rekor”

Nazmi Durbakayım (İNDER Yönetim Kurulu Başkanı):

“Yüksek enflasyon endişesi yaşayan yatırımcılar, tasarruflarını güvence altına almak için gayrimenkul tercihlerine ağırlık vermeye başladı. Maliyet ve enflasyon etkisiyle artan konut fiyatlarına rağmen yatırımcıların tercihi yine konut oldu. Yılın ilk altı ayında yüzde 31,4 artan konut satışları toplamda 726 bin 398’e ulaşarak yeni bir rekor seviye için yükseliş ivmesini devam ettirdi. Özellikle ikinci el satışları yüz bin bandını aşarak Haziran 2022 döneminde 105 bin 777 adet olarak gerçekleşti. Aynı dönemde gerçekleşen toplam konut satışı ise 150 bin 509 oldu. Bu veriler, toplam konut satışlarının 2022 sonunda 150 binin üzerine çıkacağını işaret ediyor.

Geçtiğimiz ay olduğu gibi haziran ayındaki konut talebinin temelinde de mevduat faiz getirisinin, konut fiyat artışının altında kalmasının etkisi büyüktü. Merkez Bankası’nın faiz üzerindeki baskısı nedeniyle konut faizlerinin yüzde 2 seviyelerinde durması, ipotekli satışları da tetikledi. Ocak 2022’de 18 bin olan ipotekli konut satışı Haziran 2022’de 40 bin 610’a çıktı.

Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın devam etmesi ve Rus zenginlerin dünyaya açılabilmek için sıcak denizlere inme isteği, yabancıya konut satışlarına tarihi zirveyi gösterdi. Aylık bazda 8 bin 630’a çıkan yabancıya satış miktarının 1.887 adedi Rus vatandaşlarına yapıldı. İran ve Irak vatandaşlarının geçtiğimiz aylarda olduğu gibi yoğun alımları Haziran ayında da devam ederken, söz konusu ülke vatandaşlarının tercihi İstanbul, Trabzon ve Bursa şehirleri oldu. Rus vatandaşları ise Antalya, Mersin ve İzmir’i tercih etti. Yabancıların toplam konut satışı içindeki payı yüzde 5,7’ye yükseldi. Yabancıya gerçekleşen konut satışlarından en az 3 milyar dolarlık dövizin ülkemize kazandırıldığını düşünüyoruz.”

“Kredili konut satışları artıyor”

Z. Altan Elmas (KONUTDER, Sur Yapı Yönetim Kurulu Başkanı):

“Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı veriye göre, 2022’nin haziran ayında, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 11,7 artışla 150 bin 509 konut satışı gerçekleşti. Konut satışları Ocak-Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 31,4 artışla 726 bin 398 olarak gerçekleşti. Haziran ayında bu yıl yüzde 31,4’lük artış olması, sektörün canlılığını hala koruduğunu, Konut Destek Paketleri’nin etkisinin hala devam ettiğini ve yüksek enflasyon döneminde parayı mala bağlama eğiliminin konut satışlarını kuvvetli tutmaya devam ettiğini gösteriyor. Bu etkinin temmuz ve ağustos aylarında da devam etmesinin satışları güçlendireceğini tahmin ediyoruz.

Konut edinme destek paketlerinin kredili konut satışları üzerindeki etkisi de devam ediyor. Geçen ay ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 40,6 artış göstererek 40 bin 610’e ulaştı. Mayıs ayında bu rakam 29 bin 335 idi. Ocak-Haziran döneminde gerçekleşen kredili konut satışları ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 63,5 artışla 170 bin 317 oldu. Detaylara baktığımızda ipotekli satışların toplam içerisindeki payı yüzde27.0 oldu. Bu son dönemin en yüksek rakamı ve konut kredisi kullanımındaki artışı teyit ediyor.

Bu rakamlardan anlıyoruz ki vatandaş, konuta erişimini kolaylaştıran uygulamaları bir fırsat olarak görüyor ve zaman kaybetmeden değerlendiriyor. Böylece halkımız barınma ihtiyacını karşılarken yüksek enflasyon döneminde birikimlerini koruyacak güvenli bir yatırım yapmış oluyor. KONUTDER olarak beklentimiz, Konut edinmeye yönelik destek paketleri benzeri uygulamalarla vatandaşın konuta erişiminin kolaylaştırılmasının sağlanmasıdır.

Türkiye genelinde birinci el konut satış sayısı, haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11,6 artarak 44 bin 732 oldu. Birinci el satışların toplam içerisindeki payı ise yüzde29.7 ile son dönemin en yüksek düzeyinde. Toplam konut satışları içinde ilk el konut satışının payı yüzde 29,7 olarak gerçekleşti. İlk el konut satışları Ocak-Haziran döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 42 artışla 412 bin 170 olarak gerçekleşti. Birinci el konut satışlarının, toplam konut satışlarının içindeki payı geçen aya göre yüzde 2,7 artış gösterdi. Böylece birinci el konut satışlarının (üretimden satışlar) toplam konut satışları içindeki payı bir ayda kendi içinde yüzde10 yükselmiş oldu. Bu sonuca bakarak da hem üretim desteği hem de ilk konutunu alacaklara yönelik konut edinme destek paketlerinin özellikle İlk Evim Konut Finansman Paketi’nin etkisinin haziranda da artarak devam ettiğini söyleyebiliriz. BDDK’nın aldığı tedbirlerle de önümüzdeki dönemde üretimden gelen satış payının artacağını ön görmekteyiz.

Yabancılara yapılan konut satışları Haziran 2022’de bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 81,8 artarak 8 bin 630 oldu. Bu satışlarda Türk vatandaşlığına başvuru şartında alınacak gayrimenkul değerinin 250 bin dolardan 400 bin dolara yükseltilmiş olmasının etkisi büyük oldu. Yine Rusya–Ukrayna savaşı sonrası Rus vatandaşlarının konut talebindeki artışı haziran ayında yabancı satışını 8.630 rakamına çıkararak ülkeye nette yaklaşık 1.5 milyar dolarlık döviz girdisi sağladı.

“Yabancı ilgisinde geçen ayın rüzgarı devam ediyor”

Tamer Özyurt (Özyurtlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı):

“Rakamlar yaz mevsimi olmasına rağmen güzel geldi. Geçen ayın rüzgarı devam ediyor. Konut satın alımında 250 bin dolar olan vatandaşlık bedelinin 13 Haziran itibariyle 400 bin dolara çıkacağının açıklanmasından sonra yoğun bir satın alma süreci oldu. Yabancılar fiyat artışından etkilenmemek için ciddi oranda alım yaptı. Bu da rakamlara yansıdı. Yabancılara yapılan konut satışları Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 81,8 artarak 8 bin 630 oldu. Haziran ayında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı yüzde 5,7. Ocak-Haziran döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 72,7 artış görüyoruz. Verilen teşvik ve desteklerin beden bulduğu tablo devam ediyor. Yabancı ilgisindeki ivmelenmenin sürmesi için dönem dönem desteklerin devamı gerekli. Yabancı yatırımcı ilgisinin önümüzdeki dönemde de devam etmesini bekliyoruz.”

“Gayrimenkul sektörü önemli döviz girdisi sağlıyor”

Abdüssamet Bahadır (Bahaş Holding CEO’su):

“İlk altı ayda gelen rakamları, olumlu bir gelişme olarak değerlendirebiliriz. Mayıs ayında yabancıya gerçekleştirilen konut satışı rekor kırmıştı, şimdi de son veriler umut verici geldi. TÜİK verilerine göre; yabancılara yapılan konut satışları haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 81,8 artarak 8 bin 630 olduğunu görüyoruz. Ocak-haziran döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 72,7’lik bir artış var. Bu artış, destek paketinin yarattığı sonucun devamı olarak karşımıza çıktı. Gayrimenkul sektörü dünyanın en güvenli yatırım aracı. Ülkemiz için ise çok büyük bir döviz girdisi. Ayrıca cari açığın kapatılması için de önemli bir kalem oluşturuyor. Bu nedenle yabancı gayrimenkul yatırımcılarını çok önemsiyor ve Türkiye’ye gelmesini memnuniyetle karşılıyoruz.”

“Desteklerin olumlu sonuçlarını görüyoruz”

Abdülkadir Akkuş (BOSS4 Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı):

“Türkiye’de gayrimenkul ana sektörlerin başında geliyor. Ancak artan üretim maliyeti, yeni konut üretiminin yeterli olmayışı, buna karşın güçlü talep ve yabancı ilgisi fiyatların ciddi oranda artmasına sebep oluyor. Bu durum karşısında güçlü konut üreticileri faaliyetlerini sürdürme imkanı buluyor. Ancak piyasanın hareketlenmesi ve satışların artması için kamu tarafından destek verilmesi de şart. Bu desteklerin olumlu sonuçlarını mayıs ayı rakamlarında gördük. Haziran verileri de bu rüzgarın devam ettiğini ve sektörümüzün gücünü; gösteriyor. Salgının etkilerine ve mevcut ekonomik duruma rağmen gelen rakamlar, sektörün sağlamlığının kanıtı olarak yansıyor. Konut ve arsa satışlarında ikinci yarıda da benzer bir performans bekliyoruz.”

“Rakamlar sevindirici ama yeterli değil”

İhsan Çulhalık (İnsay Yapı Yönetim Kurulu Başkanı):

“Sektörümüzün yaz mevsimini genelde durgun geçirmesine rağmen açıklanan rakamlar sevindirici ve umut verici olarak yorumlanabilir. Ancak satış rakamlarının daha yüksek seviyeye ulaşması ve mevcut konut ihtiyacının karşılanması için inşaat sektörünün daha fazla harekete geçmesi gerekiyor. Bu da üretimle olur. Konut üreticisinin aktif olmasının önündeki engellerin başında da yüksek girdi maliyetleri ve vatandaşın alım gücünün yetersizliğidir. Bu sorunların aşılması da yönetimin alacağı tedbirler ve politikalarla direkt olarak ilgili. Bilindiği gibi gayrimenkul sektörü 250’den fazla alt sektörü beslemekte ve ciddi istihdam sağlamaktadır. Bu nedenle destelenmesi şarttır.”

“Haziran ayında rekor”

Hüseyin Dinçel (Akyapı Yönetim Kurulu Başkanı):

“Konut satışlarındaki artış sürüyor. Konutta 2022 yılında her ay yeni bir rekorla karşılaşacağımızı daha önceki değerlendirmelerimde belirtmiştim. Haziran ayında da yeni bir rekorla karşılaştık ve bu yılın en yüksek satış rakamına ulaştık. Ayrıca 150 bin 509 adetlik bu satış, tüm zamanların en iyi 6’ncı aylık konut satış adedi oldu. Bunun nedenleri arasında yüksek enflasyon döneminde, yatırımlarını en yüksek getiride değerlendirmek isteyenlerin gayrimenkule yönelmesi, Mayıs ayında devreye giren Konut Finansman Projesi ile uygun finansman oranlarının sunulması ve artan konut fiyatları karşısında konutun yatırım cazibesinin artması olarak gösterebiliriz. Bu yılı 1.5 milyonun üzerinde yeni bir rekorla kapatmamız hiç de sürpriz olmayacaktır. Nitekim 6 aylık 726 bin adetlik verideki artış da bunu destekler nitelikte.

Yabancıya satışa ayrı bir parantez açmak isteriz. Son aylarda görüyoruz ki vatandaşlık için 250 bin dolarlık gayrimenkul alım alt sınırının 400 bin dolara yükseltilmesi, yabancı talebini hiç etkilemedi. Yabancıya satışta 8 bin 630 adetle tüm zamanların en yüksek aylık verisine ulaştık. Ayrıca yabancılar yüzde 5.7 ile toplam konut satışları içinde şu ana kadarki en yüksek paya ulaştılar. Ülkemize yabancıların ilgisi oldukça fazla. Rusya-Ukrayna savaşı da bu ülke vatandaşlarının ülkemizde yaptığı alımları artırdı ve Ruslar son birkaç aydır ilk sıraya yerleşti.”

“Konut fiyatlarında ciddi artış beklemiyoruz”

Hakan Bucak (Mars Investment Yönetim Kurulu Başkanı)

“TÜİK, 2022’nin ilk altı ayında satışı gerçekleşen konut adedini 726 bin 398 olarak açıkladı. Yabancı yatırımcının söz konusu rakam içinde 35 bin 383 konut ile yer aldı. Nisan ve mayıstan sonra haziranda da en çok Ruslara konut satıldı. Nisan-Haziran 2022 döneminde yabancıya satışı yapılan konutlar içinde Rusların payı yüzde 20,50 olarak hesaplandı.

İstanbul’da ortalama 100 metrekare bir dairenin birim fiyatının 1.7 milyon TL’ye çıktı. Bu artışın nedenleri ise üretim maliyeti, yeni konut arzında yaşanan yavaşlama, negatif faiz ortamı, enflasyona karşı korunma, kur şoku, artan güçlü talep ve göç oldu. Gayrimenkul fiyatlarında kredi daralma kararı ve arz çalışmalarının hızlanması nedeniyle daha stabil bir görünüm beklemekteyiz. Özellikle enflasyona karşı koruma içgüdüsünde gayrimenkulde gelinen fiyat noktası biraz talebi iç piyasada düşürebilir.

Altı aylık toplam konut satış adedine baktığımızda yabancı yatırımcı payının yüzde 4,87 olduğunu görüyoruz. Irak, İran, Rusya, Almanya, ABD, İngiltere ve Kanada başta olmak üzere 80’den fazla ülke vatandaşı Türkiye’den konut alıyor. Rusların Türkiye’ye ilgisi ise Nisan ayından bu yana tavan yapmış durumda. Nisan-Haziran döneminde yabancıya satışı gerçekleşen toplam 21039 konutun yüzde 20,50’sini Ruslar aldı” şeklinde devam etti. Rus kaynaklı talep önümüzdeki aylarda azalabilir, çünkü vatandaşlık ve ikametgâh veren ülkelerin savaş nedeniyle uyguladıkları ambargoyu kaldırıyor ve Rus vatandaşlarından tekrar başvuru almaya başladı.

Türkiye’de konut sektöründe; artan üretim maliyeti, yavaşlayan yeni konut arzı, negatif faiz ortamı, enflasyona karşı korunma, kur şoku, artan güçlü talep ve göç konut fiyatların ciddi oranda artmasına sebep oldu. Türkiye’nin en önemli şehri olan İstanbul’da ortalama 100 metrekare bir dairenin birim fiyatı ise 1,7 milyon TL’ye çıkmış durumda. Öte yandan konut fiyatlarında artışın devam etmesini beklemiyoruz. Gayrimenkul fiyatlarında, kredi daralma kararı ve hızlanan arz çalışmalarının sonuç vermesi nedeniyle daha stabil bir görünüm beklemekteyiz. Özellikle enflasyona karşı koruma içgüdüsünde gayrimenkulde gelinen fiyat noktası biraz talebi iç piyasada düşürebilir.

İki, üç ay sürmesi beklenen adaptasyon sürecinden sonra talepteki artışın devam edeceğini görüyor olacağız” dedi. Yabancı yatırımcı ilgisinde yaşanan artışı vatandaşlık bütçesinin 250 bin dolardan 400 bin dolara çıkarılmasına bağlayan Hakan Bucak, “Artışın yaşanacağı önden bilindiği için yabancı yatırımcı planlamalarını öne çekti. Talebin öne çekilmesi de satışlara yansıdı. Kira kontratı yoluyla yabancılara ikametgâh verilmesinin durdurulması da yine piyasanın hareketlenmesinde önemli bir rol oynadı. Karar yaklaşık 1 milyona varan kiralık konutun piyasaya tekrar geleceğinin sinyalini veriyor. Bu da kiralama fiyatlarındaki rekabetin artacağını ve kira fiyatlarındaki artışın stabil hale geleceğini gösteriyor.”