Yabancıya konut satışı durdu, üç ay sonrası muamma

Gayrimenkul Yurt Dışı Tanıtım Derneği (GİGDER) Başkanı Faruk Akbal, yabancıya konut satış endeksi GİGDEKS’i açıkladığı basın toplantısında yabancıya konut satışına dair iki önemli açıklama yaptı.

Akbal, yabancıya konut satışı yapan  satış ofislerinde satışların durduğunu, endeks hazırlığı için üç ay sonrasına dair beklentilerini sordukları ofislerden ‘temkinli oldukları’ yanıtını aldıklarını paylaştı. Akbal, yapay zeka tarafından yapılan değerleme ölçümlerinin de markalı konut üreticisi müteahhit firmayı, tapuda zor duruma düşürdüğünü ifade etti.

Gayrimenkul Yurt Dışı Tanıtım Derneği (GİGDER), marka ve pazarlama şirketi AGS Global işbirliğiyle gayrimenkul sektörünü ilk kez yabancıya konut satış endeksi ‘GİGDEKS’ ile tanıştırdı.

Endeks, GİGDER üyelerinin satış fiyatından satış yöntemine ve güncel sektör beklentilerine kadar pek çok soruya verdikleri yanıtların düzenli olarak raporlanmasına ve gerçekçi bir eğilim ortaya koymasına dayanıyor.

“Temkinlilik artıyor”

GİGDEKS’in tanıtımı amacıyla bugün düzenlenen basın toplantısında endeks çalışmasıyla ilgili bilgi veren GİGDER Başkanı Ömer Faruk Akbal, yabancıya konut satışı yapan ofislerde satışların durma noktasına geldiğini söyledi. Akbal, önümüzdeki üç ay için öngörüsünü sordukları ofislerden aldıkları cevapları da paylaştı.

Akbal, “Araştırmaya katılan sektör temsilcileri, “Yabancılara konut satış adet ve ciroları düşündüğünüzde önümüzdeki 3 ay için öngörünüz nedir?” sorusuna Nisan-Mayıs-Haziran döneminde yüzde 91 oranında ‘Artış bekliyorum’ yanıtını verirken, bu oran Temmuz-Ağustos-Eylül döneminde yüzde 36.7 olarak gerçekleşti. Sektörde yabancıya satıştaki olumlu beklentiler konusunda temkinlilik eğilimi artıyor” dedi.

GİGDER Başkanı Ömer Faruk Akbal, “Bir önceki çeyrekteki olumlu sektör beklentileri, son çeyrekte gelen olumlu verilerle realize oldu. Ancak son dönemde uygulamaya geçen otomatik değerleme sisteminin yabancıya gayrimenkul satışlarına olan olumsuz etkileri, sektörde yılın son çeyreğiyle ilgili beklentilerde çekimserlik yarattı” diye konuştu..

Akbal, bu noktada GİGDEKS’in Temmuz-Ağustos-Eylül aylarını kapsayan çeyrek verilerine göre, GİGDER üyesi sektör paydaşlarının tamamına yakınının (yüzde 93.3), otomatik değerleme firması atanması uygulamasının satışlarını olumsuz etkilediğini ifade ettiğini kaydetti.

Otomatik değerleme firması atanması ile yaşanan zarar 15 günde 478 milyon TL

GİGDEKS sonuçlarına göre, değerleme yöntemindeki değişiklik nedeniyle GİGDER üyelerinin sadece 15 günde 478 milyon TL kaybı olduğu görülürken, firma başına kayıp 18 milyon TL’ye kadar ulaştı.

Konuyla ilgili değerlendirmede bulunan Akbal, “Bugün Türkiye’de uluslararası yatırımcılara satılan her 100 gayrimenkulden yaklaşık 25’ini GİGDER’in gerçekleştirdiğini göz önüne aldığımızda, 478 milyon TL’lik bu kaybın tüm sektöre yansımasının tümevarımla 1.8 milyar TL’yi rahatlıkla bulabileceği somut bir veri üzerinden görülüyor. Teminat amaçlı hazırlanan raporlardaki değerler ile gayrimenkulün piyasa fiyatı arasında ortalama %30 ile başlayıp %45’e kadar varabilen değer farklılıkları nedeniyle yabancı alıcıların güveninin kırılması, yaşanan maddi zararın boyutunu yükseltmekle kalmadı, aynı zamanda itibar kaybına da neden oldu.Çözüm noktasında acil bir hamle yapılmazsa, sektörün yaşadığı zarar katlanarak önümüzdeki 2-3 ay içinde satışlar hızla düşecektir. Bu durumda yıl sonunda 50 bin adetlik satış hedefimizin tutması çok zor görünmekle birlikte önümüzdeki yıl 30 bin adetleri dahi yakalamakta zorlanırız” diye konuştu.

‘Çözümleri Murat Kurum’a sunduk’

Sektörün kanayan bu yarasını durdurabilmek için GİGDER olarak uygulamanın çıkış nedeni olan ‘hileli rapor düzenlenmesinin engellenmesi’ adına alternatif yeni çözümler geliştirdiklerini, bunları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na aktardıklarını kaydeden Akbal, “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile görüşmemiz olumlu geçti, sayın bakanımız Murat Kurum da konuyu yakından takip ediyor. Bu konuda olumlu gelişmeler kaydedebilirsek, kısa sürede kamuoyu ile paylaşmayı umuyoruz” dedi.

Akbal, GİGDER olarak Bakanlık ile paylaştıkları çözüm önerilerini şöyle anlattı: “Piyasadaki hileli satış fiyatlarını tespit edebilmek veya firmalara yönelik şüpheleri ortadan kaldırmak için ilk olarak değerleme şirketleri, ana tedarikçi olan satış ofislerinin fiyatlarını esas alabilir. Bu kapsamda firmalardan satış sözleşmelerini talep edebilir ve buradaki değerleri referans alabilir. İkinci çözüm ise, yabancıya satış yapan firmaların Bakanlığın belirleyeceği ‘bağımsız denetim kuruluşlarınca’ verilecek denetim raporuyla ilerlemelerini sağlayarak daha sağlıklı bir kontrol mekanizması oluşturmak. Böylece alıcıların ödeme yaptıkları gerçek tutarlar, bağımsız bir kurum tarafından da saptanarak yanıltıcı uygulamaların önüne geçilebilir. Böylece tüm sektör topyekun zarara uğramadan, işini yanlış biçimde yapanların belirlenerek sistem dışı bırakılacağı bir adli denetim sistemi kurulabilir.”