İmar hakkı transferinde son durum ne?

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve İller Bankası (İLBANK) tarafından düzenlenen İmar Hakkı Transferi Çalıştayı ne oldu? İmar Kanunu’nunda imar hakkı transferiyle ilgili değişiklik için yapılan çalıştay ve değişiklik yolunda son durum ne? Açıklıyoruz…

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve İller Bankası, 29 Kasım 2014 Cumartesi tarihinde bir çalıştay düzenlemiş ve İmar Kanunu’nda İmar Hakkı Transferi ile ilgili değişiklik için rapor hazırlanılmasına başlanmıştı. İller Bankası’nın Ankara’daki sosyal tesislerinde düzenlenen İmar Hakkı Çalıştayı’na İstanbul ve diğer büyük şehirlerden belediye, il özel idare, üniversite ve özel sektör temsilcileri katılarak İmar Kanunu’nda imar hakkı transferiyle ilgili değişiklik için görüş belirtmişti.

Peki İmar Hakkı Transferi Çalıştayı nasıl sonuçlandı? İmar Hakkı Transferi Çalıştay Raporu ne durumda? İmar hakkı transferi raporu ne zaman açıklanacak?

İmarpanosu.com’un edindiği bilgilere göre 29 Kasım’da yapılan çalıştayın rapor yazımı tamamlandı. İmar hakkı transferi çalıştay raporunun Şubat ayı içinde açıklanması planlanıyor…

İmar hakkı transferi çalıştay raporu, son rötuşların ardından Türkiye’nin imar ve kentsel dönüşüm platformu imarpanosu.com’da yayınlanacak…

Çalıştaya kimler katıldı? Ne konuşuldu? 

İller Bankası Ankara Macunköy Sosyal Tesislerinde gerçekleştirilen çalıştaya İller Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Gedik, Çevre ve Şehircilik Bakan Danışmanı ve İlbank Yönetim Kurulu Üyesi İbrahim Acar, Yönetim Kurulu üyeleri Mesut Bayat, Mehmet Yerebakan, Genel Müdür Mehmet Turgut Dedeoğlu, Genel Müdür yardımcıları Mehmet Gürbüz, Dr. Ender Aykut Yılmaz, Salih Yılmaz ve Hakan Çolak, Daire Başkanları ile sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetim temsilcileri katıldı.

Açılış konuşmasını yapan Dr. Ender Aykut Yılmaz İmar hakkı transferi ile, korunması gereken alanlarda, imar haklarının, bir başka projeye, bir başka bölgeye transferi veya bu hakkın alınıp satılabilir bir menkul kıymete dönüştürülmesinin amaçlandığını belirtti.
Yılmaz “İmar Hakkı Transferi ile özel veya tüzel kişilere ait üzerinde imar kısıtı bulunan alanlarda, maliklerin yaşadığı birtakım mağduriyetler giderilecek, kentsel arazi üretimi gündeme gelecek, aşırı yoğun alanların yoğunlukları azaltılarak ve yeni yerleşim alanlarına kaydırılarak yaşanabilir kentler oluşturulacak, kentsel dönüşüm hız kazanacaktır. İmar hakkının menkul kıymetleştirilmesi ile de kaynak sağlanacak, talep çeşitlenecek ve piyasa koşullarında imar hakları değerlenecektir. İmar haklarının menkul kıymetleştirilmesi suretiyle üretilecek sertifikaların likit, derinliği olan bir ikincil piyasada işlem görmesi, şeffaf ve hesap verebilir bir yapıya sahip olması, sürdürülebilirlik açısından önem taşımaktadır. 2863 sayılı “Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu”nun 17. Maddesinde, sit alanları ve kültür varlıklarına ilişkin kısıtlanmış yapılanma haklarının, imar planlarıyla aktarım alanı olarak ayrılmış yapılanmaya açık diğer alanlarda kullanılmasını sağlayacak, hamiline yazılı menkul kıymetler üretilebileceği ifade edilmektedir. Bu kanunda İller Bankasına özel bir görev verilmekte; “Bu menkul kıymetlerin basılması, saklanması, el değiştirme işlemlerinin onaylanması, veri tabanının oluşturulması ve denetlenmesi İller Bankası’nca yapılır.” denilmektedir. İller Bankası, imar hakkının menkul kıymetleştirilmesinde etkin bir rol alabilecektir.’’ diye konuştu.

Çalıştayda konuşma yapan İbrahim Acar imar hakkı konusunda ülkemizde birtakım problemlerin yaşandığını ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığının tecrübesiyle bu problemleri aşmaya çalışacaklarını belirtti. Acar “Gayrimenkuller, arsa ve araziler üzerinde yapılaşma izni, imar hakkı olarak tanımlanan vatandaşın temel haklarından bir tanesi zaman zaman ciddi sorunlara vesile olan bir konu haline gelmiştir. Şehir plancıları yerel yönetimden merkezi idareden şehre ilişkin plan ve proje yapan kurum ve kişiler zaman zaman özel ve tüzel kişilerin sahip oldukları gayrimenkuller üzerindeki imar hakkına kısıtlamalar getirebiliyorlar.

Ancak imar hakkı kısıtlandığı zaman bu gayrimenkulün bedelinin nakden ödenerek vatandaşın mağduriyetinin giderilmesi anayasal bir zorunluluk olmasına rağmen bu hususta maalesef yeterli çözümler üretilmemiştir. Tabi yasa alt yapısının ve özellikle de mali finansal maddi kaynağın yetersizliği bu husustaki en önemli sebeplerde başta gelmektedir.

Bu sorunu çözmek üzere gayrimenkul üzerindeki imar hakkı menkul hale getirilebilir mi? Transfer edinilebilir mi? Başka yerlere kaydırılabilir mi? Gayrimenkule bağlı menkul bir kıymet oluşturularak ekonomik bir değer olarak ülke kalkınmasında alınıp satılabilen bir finans kaynağı olarak kullanılabilen bir meta haline dönüştürülebilir mi? Bununla ilgili dünyada ve Türkiye de pek çok bilimsel çalışmalar yapılıyor, yapılmakta ve yapılmış. Hatta bu hususta Amerika’da ve Avrupa’da uygulamalar da var. Çalıştay sunumlarında arkadaşlarım bu hususları detaylarıyla ifade edecekler’’ diye konuştu.

Çalıştayda Prof. Dr Seyfettin Erdoğan, Prof. Dr Harun Tanrıvermiş, Av. Veli Böke, İnşaat Mühendisi Köksal Köse ve uzman şehir plancısı Faruk Göksu’nun yaptığı sunumlarla katılımcılara bilgi verildi. Öğleden sonraki oturumda konuyla ilgili değerlendirmeler yapıldı. Çalıştay bildirileri ve değerlendirme sonuçları önümüzdeki günlerde kitap olarak yayınlanacak.

Emre Kulcanay / imarpanosu.com