Para kiraya, ev taksidine gitti! Sağlık ve eğitim unutuldu

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2017’nin Hanehalkı Tüketim Harcaması verilerini açıkladı. Buna göre hanehalkları bütçelerinden en fazla payı konut ve kira harcamasına ayırdı…

Konut-kira harcaması yüzde 25’e yakın, sağlık ve eğitime yüzde 2 bütçe ayırdık

Hanehalkı bütçe araştırmasının 2017 yılı sonuçlarına göre; Türkiye genelinde hanehalklarının tüketim amaçlı yaptığı harcamalar içinde en yüksek payı yüzde 24.7 ile konut ve kira harcamaları alırken, ikinci sırayı yüzde 19.7 ile gıda ve alkolsüz içecek harcamaları aldı. Toplam tüketim harcamalarında en düşük payı alan harcama grupları ise yüzde 2.2 ile sağlık ve yüzde 2.3 ile eğitim hizmetleri oldu.

Fert başına aylık ortalama tüketim harcaması 1.854 TL

Hanehalkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak hesaplanan eşdeğer fert başına aylık ortalama tüketim harcaması 2016 yılında 1 642 TL iken 2017 yılında 1 854 TL olarak tahmin edildi.

En fazla artan grup ulaştırma oldu

Araştırma sonuçlarına göre, ulaştırma harcamalarının payı bir önceki yıla göre 0,5 puanlık artışla yüzde 18.2’den yüzde 18.7’ye yükseldi. Gıda ve alkolsüz içecek harcamalarının payı yüzde 19.5’ten yüzde 19.7’ye, çeşitli mal ve hizmet harcamalarının payı yüzde 4.2’den yüzde 4.4’e, sağlık harcamalarının payı yüzde 2’den yüzde 2.2’ye, alkollü içecekler, sigara ve tütün grubunun payı ise yüzde 4.4’ten yüzde 4.5’e yükseldi.

Diğer taraftan, konut ve kira harcamalarının toplam harcamalardaki payı bir önceki yıla göre 0.5 puanlık düşüşle yüzde 25.2’den yüzde 24.7’ye geriledi. Ayrıca, haberleşme harcamalarının payı yüzde 3.7’den yüzde 3.4’e, lokanta ve otel harcamalarının payı yüzde 6.4’ten yüzde 6.2’ye, giyim ve ayakkabı harcamalarının payı yüzde 5.2’den yüzde 5’e, eğlence ve kültür harcamalarının payı ise yüzde 2.8’den yüzde 2.7’ye düştü.

Mobilya ve ev eşyaları (yüzde 6.3), eğitim hizmetleri (yüzde 2.3) harcamalarının payı 2017 yılında da değişmedi.

Harcama türlerine göre hanehalkı tüketim harcamalarının dağılımı, 2016, 2017

Gıdaya düşük gelirli haneler, yüksek gelirlilere göre iki kat daha fazla pay ayırdı

Gelire göre sıralı yüzde 20’lik gruplar itibarıyla tüketim harcamalarının 2017 yılındaki dağılımına bakıldığında; en düşük gelir grubu olan birinci yüzde 20’lik grupta yer alan hanehalkları, konut ve kira harcamalarına  yüzde 31.9, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 28.6, ulaştırma harcamalarına yüzde 10.2 ve mobilya ve ev eşya harcamalarına yüzde 5.7 pay ayırdı.

En yüksek gelir grubu olan beşinci yüzde 20’lik grupta yer alan hanehalkları ise, ulaştırma harcamalarına yüzde 23.9, konut ve kira harcamalarına yüzde 20.9, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 14.6 ve lokanta ve otel harcamalarına yüzde 7.1 pay ayırdı.

Gelire göre sıralı %20’lik gruplarda tüketim harcamalarının dağılımı, 2016, 2017

Temel gelir kaynağına göre harcama kalıpları değişti

Temel gelir kaynağı maaş, ücret, yevmiye geliri olan hanehalkları; konut ve kira harcamalarına yüzde 23.2, ulaştırma harcamalarına yüzde 19.5 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına ise yüzde 18.2 pay ayırırken, müteşebbis geliri olan hanehalkları; ulaştırma harcamalarına yüzde 23.7, konut ve kira harcamalarına yüzde 20.8 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına ise yüzde 18.8 pay ayırdı.

Hanehalkının temel gelir kaynağı gayrimenkul ve menkul kıymet geliri olanlar; konut ve kira harcamalarına yüzde 29,2, ulaştırma harcamalarına yüzde 18.5 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 14.6, emeklilik geliri olanlar ise; konut ve kira harcamalarına yüzde 30, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 25.7 ve ulaştırma harcamalarına yüzde 12.8 pay ayırdı.

TÜİK bu konu ile ilgili bir sonraki haber bültenini Temmuz 2019’da yayımlayacak…

TÜİK