Expo Turkey by Qatar – Hakan Kurt konuşması
Expo Turkey by Qatar fuarını organize eden Medyacity Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Kurt’un fuar açılışı öncesi konuşması şu şekilde:
Son 10 yılda Türkiye ile Katar arasında üç aşamalı önemli bir ticaret hacmi geliştirildi.
En önemli ve en büyük kalem Katar’ın Türkiye’ye yaptığı doğrudan yatırımlar. Sadece 2015 yılında 19 milyar dolarlık doğrudan yatırım gerçekleştirdiler.
Türkiye şirketlerinin bugüne kadar Katar’da tamamladığı 12.5-13 milyar dolarlık taahhüt işleri var. Katar’da havalimanı, fuarı gerçekleştirdiğimiz fuar binası, İslam Müzesi gibi birçok önemli eser Türk şirketleri tarafından gerçekleştirildi. Halen de 7-7.5 milyar dolarlık taahhüt işi de devam ediyor.
İki ülke arasındaki dış ticaret hacmi ise 2016 yılındaki Türkiye’nin Katar’a gerçekleştirdiği 400 milyon doları aşan ihracat ve 300 milyon doların üzerindeki ithalat ile toplamda 700 milyon doları aştı.
Dolayısıyla biz bu fuarda alışılageldiği gibi bir ‘ticaret hacmi oluşturmak’ üzere değil, ‘oluşan bir ticaret hacminin geliştirilmesi’ için çalışmalar gerçekleştiriyoruz. Tüm ekibimizle son bir yıl boyunca bu fuara yoğun bir şekilde hazırlanıyoruz.
Bu fuara Türkiye’den toplam 154 firma katılım gösteriyor. Keza Katarlı otoriteler de fuara çok yoğun ilgi gösteriyor. Türkiye, getirisi yüksek bir ülke ve lokomotif sektörlerinden biri de gayrimenkul sektörü. Dolayısıyla Katar’da da böyle. Katarlı yatırımcılar bugüne kadar gayrimenkul alanında, hem bireysel hem de kurumsal anlamda önemli yatırımlar gerçekleştirdiler. Dolayısıyla Türkiye gayrimenkul şirketlerinin de fuara ilgisi yoğun oldu.
Bununla birlikte iki ülke arasındaki ilişkilerde önümüzdeki dönemde sanayinin gelişmesine önem veriyoruz. Bu her iki ülke Ekonomi Bakanlıkları tarafından destekleniyor, bu konuda iki ülke arasında stratejik işbirliği anlaşmaları mevcut. Şirketler arasında da çeşitli çalışmalarla, iki ülkede de yapılan ortak yatırımlarla bu sanayi potansiyeli geliştirilmeye çalışılıyor. Ayrıca 2014 yılında iki ülkenin ortak olarak üçüncü ülkelerde yatırım yapmasına yönelik imzalanan protokol kapsamında bir fonda oluşturulmuş durumda.
Dolayısıyla sonucu olan bir ülke Katar. Katar, dünya kamuoyuna, hem iktisadi, hem siyasi ve hem de diplomatik açıdan da birçok kez Türkiye’nin yanında olduğunu bildirmiş bir ülke Katar.
Expo Turkey by Qatar, bugüne kadar Türkiye ile Katar arasında gerçekleştirilmiş en büyük organizasyon konumunda. Amacımız, üç yönlü. Türkiye ile Katar arasındaki doğrudan yatırımları çeşitlendirmek ve arttırmak. İki ülke arasındaki ticaret hacmini nispeten küçük görünüyor. Bunu da geliştirmek ve özellikle dış ticaret hacmini arttırmak. Katar’da planlanmış 170 milyar dolarlık alt yapı ve üst yapı yatırımları bulunuyor. Türkiye şirketleri de bunların bir parçası. Ancak biz daha fazla bir parçası olmasını arzuluyoruz. Mobilya, bilişim, inşaat yapı malzemeleri, enerji, ulaşım sektörleri bu işten daha çok pay alsın istiyoruz. Bu hedefle yoğun frekans ve çalışma ile bu fuarı gerçekleştiriyoruz. Umarım katılan firmalarımız her iki ülke adına önemli kazanımlar sağlar.
Katar 1972’de bağımsızlığını kazanmış çok genç ve dinamik bir ülke. Dolayısıyla büyümesini sürdürmeye devam edecek. En büyük gelir kaynağı doğalgaz. Dolayısıyla ülkenin hem sportif yatırımlarına hem kamu yatırımlarına devam edeceğini öngörebiliyoruz. Milli gelir olarak da Katar, gayrisafi milli hasılasına göre dünya ülkelerine doğrudan yatırım yapan birinci ülke. Dolayısıyla doğrudan yatırımlarının da devam edeceğini de biliyoruz. Katar, hem coğrafi hem de siyasi açıdan Türkiye’ye çok yakın bir ülke. Dolayısıyla bu yatırımlardan bu iş olanaklarından faydalanılsın istiyoruz. Buradaki amacımız; iki ülke iş dünyasının da bu süreçten başarılı çıkmasını sağlamak. Salt Türkiye’ye yatırım yapılması, sadece Türk şirketlerine iş verilmesi doğru bir yaklaşım değil. Dolayısıyla hem Türkiye hem de Katar ekonomilerinin bu işbirliğinden fayda sağlamasını umut ediyoruz. Kurgumuzu da bu yönde gerçekleştirdik. İlk günkü açılış seremonisive sonrasındaki iş görüşmelerinin ardından ikinci gün Türkiye – Katar İş Liderleri Zirvesi gerçekleşecek. Bugüne kadar Türkiye ile Katar arasında başarı sağlamış şirketler ve geleceği öngören önemli isimler zirvede görüşlerini bildirecekler. Üçüncü gün ise fuarın final günü olacak ve Expo Katar byTurkey 2018’in hazırlıklarına başlayacağız.
Umudumuz, katılımcı her şirketimizin buradan doğru kontak doğru iş görüşmeleri ve doğru yol haritası ile ayrılması. Ama dediğimiz gibi Katar bizim ülke olarak önemli bir partnerimiz. Burada bizim ticareti doğru konumlamamız gerekiyor. Burada batılı şirketlerin 100 yıllık ticaret planlarını çok açık bir şekilde görüyoruz. Dolayısıyla bizim de planlarımızı kısa vadeli yapmamız çok doğru olmayacaktır. Amacımız; Türkiye ile Katar arasında sürdürülebilir ekonomik bir model oluşturmak.İki ülke liderleri bu konuda üzerlerine düşen siyasi görevleri fazlasıyla yerine getiriyorlar. Açıkçası Bundan sonrası iş dünyasının görevi. İş dünyası, her sektör için sürdürülebilir ve efektif bir model oluşturmak zorunda. Biz de bunlara aracı olan bir şirketiz ve bu amaçla fuarı düzenliyoruz.
SORU – CEVAP
Fuara katılım çeşitliliği
En büyük katılım gayrimenkul ve sonrasında mobilya sektörlerinden. Yapı malzemeleri, bilişim, taahhüt ve sanayi şirketleri de fuarda yer alıyor.
Doğrudan yatırımları arttırabilmek için
Katar’ın Türkiye’de verimli gördüğü her alanda yatırımları devam ediyor. Bunları daha da çeşitlendirmek ve geliştirmek gerekli. Her yatırım mutlaka kazanç hedefliyor. Bu kazancı da göstermek lazım. Burada Türk şirketlerinin üzerine düşen görev; profesyonel ve sürdürülebilir bir yatırım portföyünü, Katarlı yatırımcıların önüne koymak.
Sanayi alanındaki en büyük yatırım savunma sektöründe
Katar yatırımları arasında sanayi alanında en büyük yatırımı, Katar Silahlı Kuvvetleri’nin BMC şirketi ile savunma alanında gerçekleştirdiği ortaklık oluşturuyor. Yine Digitürk grubu Katarlı Bein medyanın elinde. Finans sektöründe Commercial Bank A Bank’ı, Katar Devlet Bankası QNB Finansbank’ı satın aldı. Bireysel anlamda da başka önemli yatırımlar sözkonusu. Sürdürülebilirlik açısından bunların daha da çeşitlendirilmesi gerektiğini, sanayiye ağırlık verilmesinin daha ağırlık verilmesinin doğru olacağını düşünüyorum.
Gayrimenkul sektörü
Sürdürülebilir bir gayrimenkul politikası, alternatif gayrimenkul araçlarına yönlendirilmesi, dünya ile rekabet edilebilir şartlar oluşturulması gerekli. Dolayısıyla bunların hepsini Türkiye gayrimenkul sektörünün oluşturması gerekli.
Katar’daki yatırım planlamasında Türk şirketlerinin payı
Katar’daki 170 milyar dolarlık yatırım planlamasında, arasında yol, metro, stad yapım işleri alanlarındaki 7.5 milyar dolarlık bölüm, hali hazırda Türk şirketlerinde. 2022 yılına kadar bu rakamın 15-20 milyar dolarlara kadar ulaşmasının mümkün olabileceğini düşünüyorum.
Katar özel sektör yatırımcılarını daha çok çekmek gerekli
Katar’da çok ciddi bir özel sektör sözkonusu. Katar’dan yapılan doğrudan yatırımların içine özel sektörü daha çok çekmek gerekli. Siyasi açıdan en üst seviyede işbirlikleri gerçekleştiriliyor. Burada da Türk şirketlerine daha çok görev düşüyor. Katarlı özel sektör yatırımcılarına yönelik küresel rekabet kapsamında daha profesyonel ve gerçekçi bir portföy koymak gerekli.
Her iki tarafında fayda sağlaması önemli
Öncelikle Katarlı yatırımcılar para kazanmak istiyor. İkinci olarak ülkenin bir kalkınma atağı var. Burada şirketler nasıl yer alır diye baktığımızda özellikle son yıllarda bir sanayileşme var. Özellikle sanayi alanlarında yapılan yatırımlarının geri dönüşünün çok iyi olacağını düşünüyorum. Katarlılar Türkiye’yi bir partner olarak görüyor. Dolayısıyla bu partnerliğin getirisi olarak da hem yatırımda hem iş planında hem de geleceğe yönelik ortak iş planlarında kazanmayı düşünüyorlar. Türk şirketleri de kazanmayı düşünüyor. Pazarları da bu işler için yeterince büyük. Dolayısıyla ilkini düzenlediğimiz Expo Turkeyby Qatar ile her iki ülkenin de, her iki ülke işadamlarının ve ekonomilerinin de kazanmasını hedefliyoruz.
Dolar bazında kazandırmak şart
Türk bilişim şirketleri için önemli fırsatlar var
Fuar bazında katılımcı sektörlerin en büyüğü gayrimenkul sektörü ve dolayısıyla Türkiye gayrimenkul sektörünün dolar bazında kazandırması lazım. Bu çok önemli. Çünkü Katar Riyali ile dolar sabit. Bir dolar çok uzun zamandır 3.66 Katar Riyali. Dolayısıyla Türkiye gayrimenkul sektörünün de dolar bazlı bir artış göstermesi lazım. Türk şirketlerinin bilişim yönünde de Katar’da çok şanslı olduklarını düşünüyorum. Çünkü Katar 2022 Dünya Kupası için çok önemli ve değerli yatırımlar gerçekleştiriyor ve bu yatırımların yönetilebilmesi için yazılımsal alt yapı oluşturulması lazım. Türk bilişim şirketlerinin Katar’da sadece proje yöneten değil, ürün oluşturan tarafta da yer alması gerektiğini düşünüyorum. Katarda gelecek dönemde sadece siber güvenliğe dahi ayrılan rakamlar milyar dolarlarla ifade ediliyor. Dolayısıyla bu fırsattan en çok yararlanabileceğine inandığımız ikinci sektör de bilişim.
Katar için spor çok önemli
Katar’ın dünya kupası için gerçekleştireceği yatırım değeri toplamda 170 milyar dolar, yapacağı 11 stad ise 3.5 milyar dolar ile yüzde 2’sine denk geliyor, organizasyonel harcamalar ise yüzde 3-4’lük bir bölümü oluşturacak. Katar Finans Bakanı, haftada 500 milyon dolar yatırım gerçekleştirdiklerini açıkladı. Burada sadece Dünya Futbol Kupası yok. Bu sene hem kadınlar hem de erkeklerde dünya tenis turnuvasının finalleri gerçekleştirildi. Dünya Yüzme Şampiyonası 2020 yılında yine Katar’da yapılacak. Katar 2 ulusal günü kutluyor; biri Bağımsızlık Günü diğer ise Spor Günü. Katar spora çok önem veriyor. O gün resmi tatil ve devletin en üst yönetimi dahil o gün herkes spor yapıyor.