Konut krizi kapıda: İzinler azaldı, maliyetler yükseldi!
Konut krizi geliyor: Yapı ruhsatı ve yapı izin belgeleri düşüyor, inşaat maliyetleri yükseliyor... Tablolarla detaylar şöyle...
Konut krizi kapıya dayandı. Konut sektöründe arzın önemli göstergelerinden biri olan yapı ruhsatı ve yapı kullanımı izin belgelerinde düşüş devam ediyor.
2022 yılının 1. çeyreğinde, belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen yapıların bina sayısı yüzde 22.5, daire sayısı yüzde 27.9, yüzölçümü ise yüzde 21.8 azaldı. Geçen çeyreğe göre ise, yapı ruhsatı verilen bina sayısı yüzde 40.1, daire sayısı yüzde 46.9, yüzölçümü ise yüzde 89.2 düştü. İnşaat üretim maliyetleri ise Mart ayında bir önceki aya göre yüzde 9.58 bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 101.57 arttı.
2022 yılının 1. Çeyreğinde konut satışı ise geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 22 artışla 320 bin 63 adet olarak gerçekleşti. Endeksa’nın değerlendirmelerine göre, bu satışların yüzde 70’inin ikinci el konut olması konut piyasasının inşaat üretim trendine göre yeni bir dengede ilerlediğini gösteriyor.
Yapı Ruhsatları ve Yapı Kullanma İzin Belgelerinin Karşılaştırılması
İnşaat maliyeti yüzde 101.57 arttı
Yapı ruhsatlarındaki bu azalmanın önemli sebeplerinden biri olan inşaat üretim maliyetlerinde Mart ayında bir önceki aya göre yüzde 9.58 bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 101.57 artış oldu. İnşaat maliyetlerinde yıllık bazda en çok artış yüzde 128 ile malzemede olurken işçilik maliyetinde artış yıllık yüzde 43 gerçekleşti.
1. çeyrekte, konut satış adedi geçen sene aynı döneme göre yüzde 22 arttı
Konut satış adedi bir önceki çeyreğe göre yüzde 41 azalırken; geçen senenin aynı dönemine göre ise yüzde 22 artış göstermiş oldu.
Çeyrek bazında konut satış adetleri
İkinci el konut satışı toplam satışların yüzde 70’ini, kredili konut satışları ise yüzde 21’ini oluşturdu
1. çeyrekte 225 bin 626 adet ikinci el konut satışı gerçekleşti. Bu rakam ile ikinci el konut satışları bir önceki çeyreğe göre yüzde 39 azalırken, geçen sene aynı döneme göre ise yüzde 24 artış göstermiş oldu. İkinci el konut satışı toplam konut satışlarının yüzde 70’ini oluşturdu.
Yabancıya konut satışı geçen sene aynı döneme göre yüzde 45 arttı
1. çeyrekte yabancı uyruklu kişilere toplam 14 bin 344 adet konut satışı gerçekleşti. Bu adet ile yabancıya konut satışı bir önceki çeyreğe göre yüzde 32 azalırken; geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 45 artış göstermiş oldu.
1. çeyrek konut satış adetleri karşılaştırma
Türkiye genelinde konut fiyatlarında 1 yıllık artış yüzde 127
1. çeyrek sonu itibarı ile Türkiye genelinde konut satış fiyatlarında 1 yıllık değer artışı yüzde 127 seviyesinde gerçekleşti. Türkiye genelinde ortalama konut metrekare satış fiyatı 7 bin 395 TL, ortalama amortisman süresi 19 yıl, ortalama pazarlama süresi 63 gün.
57 bin 836 adet ile 1. çeyrekteki konut satışlarının yüzde 18’inin gerçekleştiği İstanbul’da konut fiyatları 1 yılda yüzde 147 artış gösterdi ve ortalama metrekare satış fiyatı 12 bin 102 TL oldu. Ankara’da 29 bin 328 adet ile 1. çeyrekteki konut satışlarının yüzde 9’u gerçekleşti ve konut fiyatları son 1 yılda yüzde 116 oranında artış gösterdi, ortalama metrekare satış fiyatı 5.352 TL oldu.
En fazla stok adedi İstanbul
En fazla konut satışı olan 50 il içerisinde en fazla stok adedinin İstanbul’da olduğu görülüyor. 1. çeyrek sonu itibarı ile İstanbul’da 308.402 adet konut stoku bulunuyor. Stok adedi, Ankara’da 156 bin 927 adet, İzmir’de ise 91 bin 127 adet.
En fazla konut satışı yapılan ilk 50 ilde ortalama fiyat, değer değişimi, pazarlama ve amortisman süresi, stok adedi
Antalya’da konut fiyatları son bir yılda yüzde 183 arttı
Değer artışında önde gelen illerden Antalya’da konut fiyatları son bir yılda yüzde 183 artış gösterdi: Ortalama konut metrekare satış fiyatı 11 bin 369 TL, ortalama konut satış fiyatı 1 milyon 420 bin TL…
Aydın’da yıllık değer artışı yüzde 161, ortalama konut metrekare satış fiyatı 12 bin 360 TL, ortalama konut satış fiyatı 1 milyon 853 bin 400 TL…
Verileri değerlendiren Endeksa Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Görkem Öğüt, “Yapı ruhsatı ve yapı izin belgelerindeki düşüş trendi, arada küçük dalgalanmalar olsa da, 2018 yılından bu yana devam ediyor. İnşaat maliyetlerindeki artış, pandemi nedeniyle tedarik zincirinde yaşanan sorunlar, döviz kurundaki dalgalanmalar ruhsat ve yapı izin belgelerindeki düşüşün başlıca nedenlerinden. Sektör artan maliyetler nedeniyle yeni konut üretmekte zorluk çekiyor. Diğer taraftan konut satışlarında artış grafiği de sürüyor. Konut satış adetleri artsa da arzda yaşanan sıkıntılar nedeniyle son dönemde iki belirgin satış davranışının geliştiğini görüyoruz. İlk davranış, ikinci el konuta yönelme şeklinde oluyor. 2018’e kadar birbirine yakın bir dengede seyreden ilk ve ikinci el konut satışları 2019’den itibaren ikinci el konut lehine değişmeye başladı. Bugün satılan konutların yüzde 72’si ikinci el konut. İkinci davranış tüketim yani oturma amaçlı konut satın alma durumunun azalmaya başlaması şeklinde gerçekleşiyor. Yatırım amaçlı konut alımı yüzde olarak artıyor.” diye konuştu.
