Ofis stoğu katlandı
Pandemi süreciyle birlikte Türkiye’de uzaktan çalışma sistemi yaygınlaştı. Ofis kullanımını tercih eden ticari işletmelerde gözle görülür bir azalma oldu. Endeksa verilerine göre, 2020 yılından bu yana İstanbul’da satılık ofis stok oranı yüzde 112, Türkiye genelinde yüzde 124 arttı. Bu verilere göre Türkiye genelinde ofis kiralamadaki arz İstanbul’a paralel olarak seyrediyor.
İstanbul’da satılık ofis stok oranı yüzde 112, Türkiye genelinde yüzde 106 arttı… Pandemi ve sonraki süreçte şehir merkezlerinden daha uzak, geniş ve müstakil konutlara olan talebin arttığına dikkat çeken Endeksa Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Görkem Öğüt’e göre ofis kullanımını tercih eden ticari işletmelerde bir azalma var ve bu durum da stoklarda artışa sebep oluyor…
Endeksa verilerine göre İstanbul’da, pandeminin yaşandığı 2020 yılından bu yana olan satılık ofis stok oranlarında yüzde 112’lik bir artış var. Türkiye genelinde bu rakamın artış oranı yüzde 124. Aynı tarih aralığı için İstanbul, kiralık ofis stok oranlarına göz attığımızda ise yüzde 272.2 oranında bir artış mevcut ancak Türkiye genelindeki artış yüzde 17.7’de sınırlı kalıyor.
Bu verilere göre Türkiye genelinde ofis kiralamadaki arz İstanbul’a paralel olarak seyrediyor.
Ofis değerlerinin farkı
Öğüt, ofis stoğunu değerlendirdiği açıklamasında, “Endeksa verilerine göre konut ve ofis kira değerlerini karşılaştırdığımızda ise net bir tablo ile ofis değerlerinin farkını görebiliyoruz. Türkiye genelindeki konutların metrekare başına kira değeri 110,11 TL olurken, İstanbul’da bu rakam 148,24 TL seviyesine yükseliyor. Ofis ve iş yerlerinde ise Türkiye genelinde metrekare başına kira değeri 91,28 TL olurken, İstanbul’da bu değer 150,44 TL olarak ölçüldü” dedi.
İngiltere, Almanya, Hollanda, Fransa ve İstanbul kıyası…
Ofislerin konut olarak dönüştürülmesinin konut piyasasına yeni seçenekler sunabileceğinin de altını çizen Öğüt, “Avrupa genelinde ofislerin konut olarak dönüştürülmesi ile ilgili çalışmalar pandemiden önce başlamıştı ve bu konuda birçok örnek mevcut. Konu özelinde farklı resmi kaynaklardan açıklanan raporlara göre;
İngiltere’de, 2015-2019 yılları arasında, ofislerin konut olarak dönüştürülmesi sonucu yaklaşık 60 bin yeni konut inşa edildi. Bu rakam, konut inşaatının yüzde 10’una denk geliyor ki oldukça önemli bir oran.
Almanya’da, 2020 yılında, ofislerin konut olarak dönüştürülmesi sonucu yaklaşık 2 bin 300 yeni konut inşa edildi.
Hollanda’da, 2017-2019 yılları arasında, ofislerin konut olarak dönüştürülmesi sonucu 12 bin 500’den fazla yeni konut inşa edildi.
Fransa’da, 2020’de, ofislerin konut olarak dönüştürülmesi sonucu 1.600’den fazla yeni konut inşa edildi. Bu anlamda baktığımızda Türkiye’nin benzer yönde etkilendiğini ve ivmelendiğini söylemek mümkün. Örneğin, İstanbul Kalkınma Ajansı’nın 2020 yılı ‘Konut Piyasası Raporu’nda ofislerin konuta dönüştürülmesi sonucu,
İstanbul’da 7 bin 800 yeni konut üretildiği bilgisi yer alıyor” şeklinde konuştu.
Ofis satış fiyatı değer değişimi
| Ofis/Büro Satılık | 2023 Ofis Satılık Metrekare Fiyatı | 1 Yıllık Değer Değişimi | 3 Yıllık Değer Değişimi | 4 Yıllık Değer Değişimi |
| Türkiye | 24.981 | 124% | 517% | 541% |
| İstanbul | 43.483 | 96% | 571% | 587% |
Ofis kira değer değişimi
| Ofis/Büro Kiralık | 2023 Ofis Kiralık Metrekare Fiyatı | 1 Yıllık Değer Değişimi | 3 Yıllık Değer Değişimi | 4 Yıllık Değer Değişimi |
| Türkiye | 91,28 | 105% | 282% | 323% |
| İstanbul | 150,44 | 75% | 197% | 368% |
Konut satış fiyatı değer değişimi
| Konut Satılık | 2023 Konut Satılık Metrekare Fiyatı | 1 Yıllık Değer Değişimi | 3 Yıllık Değer Değişimi | 4 Yıllık Değer Değişimi |
| Türkiye | 19.074 | 122% | 646% | 779% |
| İstanbul | 29.646 | 106% | 590% | 731% |