Yabancı, Türkiye’de konut yatırımı için ne düşünüyor?

Türkiye gayrimenkul sektörünün uluslararası pazarda referans noktası olan ve Türkiye’de her 5 gayrimenkulden 1’inin uluslararası yatırımcılara satışı üyeleri tarafından gerçekleştirilen Gayrimenkul Yurt Dışı Tanıtım Derneği (GİGDER), yabancı yatırımcıların eğilim ve beklentilerini ölçümlemek için yeni bir saha araştırmasına imza attı. GİGDER, bugün gerçekleştirilen basın toplantısıyla araştırmanın önemli sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı.

Araştırma sonuçlarına göre, Türkiye’de gayrimenkul alan yatırımcıların %92,7’si gayrimenkullerini elinde tutmayı sürdürüyor. Ortalama mülkiyet süresinin 5,7 yıl olduğu ortaya çıkan araştırmaya göre, Türkiye’ye yatırım yapan 4 yabancıdan sadece 1’i vatandaşlık amaçlıyor. Bu veriler, yabancıların her şeye rağmen, Türkiye’de gayrimenkule güvenle yatırım yaptığını, vatandaşlığın ise yatırım kararını belirleyen tek faktör olmadığını gösteriyor. Araştırmada yabancı yatırımcıların Türkiye’de satın aldığı gayrimenkul türlerinde ödedikleri ortalama tutar ise 161.500 dolar olarak belirtilirken, rakam sadece konut segmentinde 150.750 dolar olarak yer alıyor.

Saha çalışması pazar araştırma şirketi AGS Global tarafından yapılan ve Türkiye’nin 12 şehrinde gayrimenkul yatırım geçmişi bulunan, 48 ülkeden toplam 410 uluslararası yatırımcıyla 8 dilde gerçekleştirilen araştırmada yatırımcıların %92,7’sinin gayrimenkullerini elinde tuttuğu, mülkiyet süresinin ise 5,7 yıl olduğu ortaya çıktı. Araştırmaya göre, yabancı yatırımcıların Türkiye’de geçirdikleri süre 2,8 ay/yıl, gayrimenkul sayısı ise 1,66 adet. Bir başka deyişle yabancılar global piyasalarda yaşanan tüm olumsuzluklara rağmen Türkiye gayrimenkul piyasasına güvenle bakıyor.

Verileri değerlendiren GİGDER Başkanı Ömer Faruk Akbal, “Rekabet ve İlham: Türkiye’de Yabancı Gayrimenkul Yatırımlarının Geleceğini İhracat Odaklı Yeniden Düşünmek’ adlı araştırmamız, ülkemizde yabancı yatırımcıların gayrimenkule ilgisini ölçen ‘ilk kapsamlı çalışma’ olmasıyla sektörümüz için kıymetli ve stratejik bir karar alma dinamiğini oluşturuyor. Bugüne kadar sektörde yabancıya satışla ilgili TÜİK’in aylık ve yıllık satış verileri ile sektör profesyonellerinin deneyimlerinin dışında yabancı yatırımcıların eğilimlerini, tercihlerini, karar alma mekanizmalarını detaylı olarak analiz eden, bunları bilimsel bir dayanağa oturtan bir saha araştırmasının olmaması GİGDER olarak bizi harekete geçirdi” diye konuştu.

Birleşik Krallık hem rakip hem ilham veren bir pazar

Araştırma ile literatürleri tarayarak bir dizi analizle ülke ve pazar dinamiklerini ve yatırımcı eğilimlerini görerek sektörün ve Türkiye’nin tanıtımına yön verecek stratejileri ve pazarları belirlediklerini kaydeden Akbal, “Araştırmamıza ‘Rekabet ve İlham’ diyerek başlamamızın nedeni, dünyada gayrimenkul yatırımları açısından en cazip pazarların başında gelen İngiltere’nin olgunlaşmış bir gayrimenkul pazarı olmasından dolayı hem bir rakip hem de ilham veren bir örnek olarak araştırmada yer alması oldu. Bu pazarı her yönüyle detaylı olarak inceledik ve karşılaştırmalı analizler yaparak önemli stratejiler çıkardık. GİGDER olarak uluslararası gayrimenkul pazarında önümüzdeki 10 yılın yol haritasını çizme hedefimiz doğrultusunda çok çarpıcı sonuçlar edindiğimiz bu araştırmamızın gelecek bölümlerini önümüzdeki süreçte yine kamuoyuyla paylaşmaya devam edeceğiz” dedi.

Araştırma ile 6 bine yakın kişiye dokunduk

Türkiye’den en çok konut alan Irak, İran, Rusya, Suudi Arabistan, Kuveyt, Ürdün ve Almanya başta olmak üzere geniş bir coğrafyanın ele alındığı araştırmada, yönetici, mühendis, iş insanı, doktor ve emeklilerin ağırlıkta olduğu yatırımcıların yaş ortalamasının 50,6 olarak belirlendiğini belirten AGS Global Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Güler ise “Yürüttüğümüz online saha çalışması kapsamında 410 uluslararası yatırımcıyla görüşmüş olsak da mail, telefon, sms gibi pek çok iletişim kanalı yoluyla her coğrafyadan toplamda 6 bine yakın kişiye dokunduk. Böylece yatırımcıların düşünce, tutum ve davranışlarına yönelik, alanında özgün, kozmopolit bir yapıda, homojenize bir çalışmayı ortaya koyabildik” değerlendirmesini yaptı.

Araştırma verileri arasında diğer önemli 6 başlık ise şöyle yer alıyor:

Yabancıya konut satış payı %2.7’ye çıktı

Yaklaşık 400 milyar doları bulan dünya gayrimenkul pazarı içerisinde yabancı yatırımlarının payı %2,6-3 civarında seyrediyor. Birleşik Krallık bu pazar içinde 48 milyar dolarlık yatırım çekerek %13,9 pay alırken, Türkiye 6,85 milyar dolar ile %10,6 seviyesinde paya sahip bulunuyor. Türkiye’de 2015 yılında %1,7 olan yabancıya konut satışı oranı ise 2020 yılı sonunda %2,7 olarak gerçekleşti.

Vatandaşlık tek başına yatırım nedeni değil

Türkiye’ye gayrimenkul yatırımlarının son yıllarda artmasının bir diğer sebebi vatandaşlık edinimi. Bununla birlikte Türkiye’ye yatırım yapan 4 yabancıdan sadece 1’inin vatandaşlık amaçladığını gösteren araştırma, Türkiye’de gayrimenkul satın alma kararını etkileyen en büyük faktörün vatandaşlık edinmek olmadığını gösteriyor. Verilere göre, katılımcıların %75,4’ü Türkiye’ye yatırım sürecinde herhangi bir vatandaşlık başvurusu yapmadığını ya da vatandaşlık almadığını ifade ederken, Türkiye’den gayrimenkul satın alan yatırımcıların %14,6’sı ‘Türk vatandaşlığına’ başvuru sürecinde olduğunu ifade ediyor. Araştırmaya katılan her 10 yatırımcıdan 1’i, gayrimenkul yatırımları sonucunda T.C. vatandaşlığı alma sürecini tamamladığını belirtiyor.

Yabancı için ilk yatırım %61 ile en fazla İstanbul’a

Araştırmada yabancıların Türkiye’den ilk gayrimenkulü satın aldıkları şehirler sıralamasında %61 ile İstanbul ilk sırada yer alırken, onu %27,4 ile Antalya, %3,7 ile Trabzon takip ediyor. İlk 5’teki sıralamayı %2 ile Kemer ve Alanya ve %1,2 ile Yalova izliyor.

En çok daire tercih ediliyor, ortalama 151 bin USD’ye konut alınıyor

İlk satın alınan gayrimenkul türünün %90,4 oran ile ‘daire’ olarak belirtildiği araştırmada, onu sırayla müstakil ev-villa, ticari gayrimenkul, bina, öğrenci yurdu ve arazi izliyor. Yabancı yatırımcıların Türkiye’de satın aldığı gayrimenkul türleri ışığında, ödedikleri ortalama tutar 161.500 dolar olarak belirtilirken, rakam sadece konut segmentinde 150.750 dolar olarak yer alıyor. Araştırmaya göre, yatırımcıların bu noktada ilgisi ise ağırlıkla yeni projelerde. Araştırmaya katılanların %57,2’sinin sahip olduğu gayrimenkuller ‘yeni’ iken, %31,8’inin gayrimenkulü inşaat halinde, %11’i ise ikinci el.

Yatırımda Ürdün, tatilde Rusya, kalıcı hayat kurmada İngiltere zirvede

Türkiye’den gayrimenkul satın alma amaçları incelendiğinde %45,40 ile ‘yatırım’ın, ilk neden olduğu görülüyor. Katılımcılara çoklu seçim imkânı tanınarak sağlanan verilere göre, onu ilk 5’te sırayla %30,50 ile kısa süreli tatil, %27,80 ile kalıcı hayat, %27,60 ile vatandaşlık, %23,70 ile emeklilik izliyor. Sıralamada oturma izni %13,90 ile, eğitim %9,5 ile, iş-ticari nedenler %6,8 ile ve diğer nedenler %8,10 ile ifade ediliyor.

Araştırma kapsamında ülke bazlı yatırım amaçları incelendiğinde ise, Ürdün’ün %89,5 ile yatırım amacıyla, %84,2 ile vatandaşlık almak için gayrimenkul satın alan ülkeler sıralamasında başı çekmesi dikkat çekiyor. Rusya %76,5 ile kısa süreli tatil, %35,3 ile emeklilik, %23,5 ile sağlık nedeniyle gayrimenkul satın alan ülkeler arasında liderken, İngiltere %50 ile kalıcı hayat kurma ve %25 ile eğitim amacıyla gayrimenkul satın alan ülkeler arasında önde yer alıyor. Araştırmada İran ise %46,2 ile oturma izni, %23,1 ile iş/ticari nedenlerle gayrimenkul satın alan ülkeler arasında ilk sırada.

Son trendleri takip eden yeni bir yatırımcı profili var

Uluslararası yatırımcıların izlediği yatırım trendlerini dönemsel olarak analiz eden araştırma, yabancı yatırımcıların %53,9’unun 2014

2018 yılları arasında Türkiye’den gayrimenkul satın aldığını, %37,6’sının ise 2019-2020 yılları arasındaki yatırım trendini takip ettiğini ortaya çıkardı. Veriler ‘yeni bir yatırımcı’ profili ile karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor.